KWARTAALJOURNAAL HERFST 2016
In dit kwartaaljournaal wordt het nieuwe ruimtelijke concept van de Waaierstad gelanceerd en (in plaats van de gangbare concepten Randstad en Deltametropool) en wordt vervolgens de relatie van deze grensoverschrijdende stedelijke configuratie met ‘Zeeland’ en Rhein-Ruhr/Nordrhein-Westfalen verkend.
====Door op de blauwe titels te klikken komen de bijbehorende integrale teksten in beeld====
Hoofdartikel> Vaarwel Randstad, vaarwel ‘Deltametropool’ - Op naar de Waaierstad van de Lage Landen
Er lijkt eindelijk een discussie op gang te komen over het betrekkelijke belang van ‘mainports’ als de haven van Rotterdam en luchthaven Schiphol. Een veelzijdiger benadering is geboden. Daarbij is het voor een klimaatbestendige benadering ook zaak om over de grens te kijken. Nederland en Vlaanderen zitten in dit opzicht in het zelfde schuitje en dat geldt zeker voor de steden in de delta van Rijn, Maas en Schelde. Economisch en ecologisch is er ook veel meer te winnen met nadere ruimtelijke afstemming en samenwerking dan je op het eerste gezicht zou denken. Een pleidooi voor een grensoverschrijdende Waaierstad van de Lage Landen met beduidend meer ruimte voor groen en water in de waterstaatkundig meest kwetsbare zones.
Berichten van het water-urbane front> De steeds verder oprukkende Zeelandisering van Stad & Achterland
Zeeland - gewest in de ban van de luimen van de zee in de monding van de delta van Rijn, Maas en Schelde. De Watersnood van 1953 vormt er een onlosmakelijk onderdeel van het collectieve geheugen. Sinds die tijd zijn die luimen van water er zeker niet minder op geworden en met de verdere effecten van de klimaatverandering lijkt de toekomst er evenmin rooskleurig voor te staan. En dat geldt niet alleen voor Zeeland, maar ook voor de ring van grote havensteden rond de delta evenals voor het evenzeer kwetsbare achterland van Holland, Noordwest Brabant en het gebied van de grote rivieren. Vanuit deze optiek verschijnt Zeeland als het voorland voor de rest van West-Nederland en aangrenzende Vlaamse zones. Tegen het eind van de eeuw doemt het beeld op van een sterk uitvergroot Zeeland met veel blauw en groen met daartussen verspreid liggend veel kleiner geworden steden met hun markante historische centra. Steden als Leiden, Delft, Gouda en Dordrecht als het Middelburg, Vlissingen, Goes en Zierikzee van het nieuwe, sterk uitgedijde Zeelandschap.
Berichten van het EURandstedelijke front> Bij de 70e verjaardag van Nordrhein-Westfalen - Van Welvaartsmotor tot zorgenkind
Grensoverschrijdende samenwerking tussen het wat in de versukkeling geraakte Nordrhein-Westfalen, Vlaanderen en Nederland zou niet alleen en primair gericht moeten zijn op verdere versterking van de klassieke (water)wegen-infrastructuur. Binnen dat driehoeksverband hebben Nordrhein Westfalen en ‘Holland’ met elkaar gemeen dat zij beiden gruwelijk achterlopen op het gebied van duurzame energievoorziening. Hier zouden de Ruhrse Kolenpott en de Rotterdamse petrochemische cluster gezamenlijk de mogelijkheid van de voorsprong van de achterstand kunnen uitbuiten door nieuwe geavanceerde systemen van grensoverschrijdende digitale interactieve distributie van de sterk gedecentraliseerde duurzame energiebronnen van de toekomst met kracht te ontwikkelen. Op het gebied van de digitale netwerken zou Nordrhein-Westfalen, beslist geen voorloper op dit vlak, in dit verband zich heel goed kunnen optrekken aan vooral de oostvleugel van Randstad Holland. En er bestaan zeker nog andere terreinen waar zich uitgesproken grensoverschrijdende winwin-mogelijkheden kunnen voordoen. Allereerst natuurlijk op ruimtelijk-waterstaatkundig vlak door nauwere samenwerking in het gezamenlijke stroomgebied van de Neder-Rijn en zijn delta. Dat kan niet alleen op het gebied van de waterveiligheid zijn vruchten afwerpen maar ook op het vlak van ecologie, water- en landbouw en mogelijk ook duurzame energievoorziening. En dan is er nog de high tech-sector die de laatste twee decennia in en om Brainport Eindhoven tot volle wasdom is gekomen. Dat gebied ligt op een steenworp afstand van Nordrhein-Westfalen. Te onderzoeken is of en hoe de reeds bestaande zakelijke netwerken en clusters in deze sector verder grensoverschrijdend uitgebreid kunnen worden.