KWARTAALJOURNAAL HERFST 2019

=Een nieuw concept wordt geïntroduceerd: de Wildernis-ring. En twee eerder ontwikkelde begrippen worden verder uitgediept: Dijkring 14 en de EU7.

====Door op de blauwe titels te klikken komen de bijbehorende integrale teksten in beeld====

Redactioneel> De groeiende Wildernis-ring om Europa

Er is een ‘ Wildernis- Ring’ rond de randen van Europa aan het ontstaan. Door de gestage daling van het kindertal die zich op heel ons continent doorzet. Door de klimaatverandering die in het zuiden van Europa hitte en droogte brengt. Én - last but not least - Door de onstuitbare werking van de interne markt van een steeds verder uitdijende EU die een migratiebeweging op gang heeft gebracht vanuit de perifere zones naar het economische en urbane kerngebied van het continent, gelegen binnen de stedenvijfhoek van Berlijn, Milaan, Parijs, Londen en Brussel/ Benelux-Waaierstad.In de komende afleveringen van ons kwartaaljournaal analyseren we in bovenstaande zin de onderlinge wisselwerking tussen demografie, klimaat en economie. In dit artikel een eerste verkenning van de problematiek.

Hoofdartikel> Het duistere lot van Dijkring 14

Dijkring 14? - daar binnen vinden we de vier grote steden, Schiphol, het Westland en een groot deel van Het Groene Hart. Wat gebeurt er als die ‘badkuip’ bij hoogwater door dijkdoorbraken volstroomt? Er circuleert hierover op het web een even alarmerend als onheilspellend VPRO-filmpje. Maar dat filmpje alleen brengt dit angstvallig verdrongen taboe nog niet op de ruimtelijke agenda. Hier en daar vindt het thema ook wel zijn weg in de [kritische] media, maar zelden op prime time, eigen alleen in de dal-perioden, zoals bijvoorbeeld in een artikel in De Groene Amsterdammer in de afgelopen komkommertijd. En als het thema wél aan de orde komt, wordt het eigenlijk alleen als een grootstedelijk probleem gezien, los van de bredere landschappelijke context. En daarmee ook los van de problematiek van de suburbane zones die met de groei van de grote stad de neiging hebben steeds verder uit te dijen. Wat te doen met die bredere context? Wie zei daar zei daar bodemdaling, verzilting en verzakking van dijk en bouwfunderingen? Sluipende processen die zich op termijn niet laten keren met hogere en slimmere dijken alleen. Hier een pleidooi voor meebewegen met het water én voor anticiperend terugtreden van de stad én van de nu nog heersende intensieve, aan zoet water gebonden landbouw.

Berichten van het EU7 front> Hoe Berlijn en Parijs elkaar in de houdgreep houden…. Het getroebleerde achterland van de EU7

De EU7: kern-Europa met zijn drie stedelijke politieke machtscentra Berlijn, Parijs en Brussel/ Benelux Waaierstad. Elk machtscentrum verhoudt zich in een bepaalde verantwoordelijkheidsrelatie tot zijn achterlanden: Berlijn tot Visegrad en Balkan, Parijs tot de Iberische en Italiaanse schiereilanden, Brussel tot de Noordzee-invloedsfeer van de Britse eilanden en Scandinavië. Een verstedelijkt kerngebied met zes achterlandgebieden dus - dat maakt EU7. Wat waren en zijn binnen deze ‘constructie’ de sociaal-economische en politieke consequenties van de arbeidsmarkt- en arbeidsmigratiebewegingen en -mechanismen - in de geschiedenis van de afgelopen kwart eeuw [zoals geschetst in het redactioneel van dit kwartaaljournaal] en in de toekomst? De pijnpunten lijken dan toch vooral gezocht te moeten worden in de vier achterlanden van de as Berlijn-Parijs. Een relaas over haperende verdienmodellen, tegenstellingen tussen kern en periferie én tussen de twee polen op de as en - last but no least - de effecten van de keurslijven van interne markt en monetaire unie op de verdere ontwikkelingen.