KWARTAALJOURNAAL LENTE 2015
Door op de blauwe titels te klikken komen de bijbehorende integrale teksten in beeld.
In dit nummer een tweetal artikelen over de twee hoofdthema’s van deze site: respectievelijk over de EURandstad [hoofdartikel] en (drie)dubbelkrimp [Berichten van het hydrografisch-urbane front]. In het redactioneel wordt een tipje van de sluier over het programma van komend jaar opgelicht.
In dit nummer een viertal artikelen.
=Het redactioneel gaan we ondermeer in op het programma op deze site voor het komende jaar.
=Het hoofdartikel bevat het vijfde en laatste deel in de serie DOORLOPEND DOSSIER : Europa als Randstad in het groot over de zuidelijke stedelijke netwerken aan weerszijden van Brenner en Gothard.
=In Berichten van het urbaan-hydrologische front een beschouwing over de vraag: Hoe maken we ons land ‘waterproof’ ?
=In Berichten van het bestuurlijke front worden recente ontwikkelingen in Frankrijk en Nederland met elkaar vergeleken.
Redactioneel> Dreigt de Jutlandisering van het Boven-Moerdijkse?
Jutlandisering - de term stamt uit de booming nineties van de vorige eeuw en duidt op doodlopende landstreken aan wie de vaart der volkeren voorbij dreigt te gaan. Vóór alles wilde Randstad Holland toentertijd absoluut niet Jutlandiseren en wil dat nog steeds niet, maar we zouden ons kunnen afvragen hoe ‘erg’ dat verjutlanden eigenlijk is. Jutlandisering zou ook tot geuzentitel gemaakt kunnen worden. En we zouden ons ook kunnen afvragen of Jutlandisering uiteindelijk niet onafwendbaar wordt als we de zaak op langere termijn en op grotere schaal bezien. Op langere termijn met het oog op de door de klimaatswijziging groeiende waterbezwaar in en om de Randstad. Op grotere schaal als we de groeiende aantrekkingskracht van bij uitstek strategisch gelegen landstreken in ogenschouw nemen binnen de stedelijke driehoek Rotterdam-Antwerpen-Ruhrgebied. Landstreken als Brabant en Limburg bijvoorbeeld, waarvan Noord Brabant nu al sterk in opkomst is. Zou het niet tijdig herkennen van dergelijke tekenen die wijzen op essentiële krachtsverschuivingen binnen de Noordwest-Europese stedelijke configuratie zou de Randstad op termijn duur te staan kunnen komen?
Hoofdartikel> DOORLOPEND DOSSIER : Europa als Randstad in het groot, DEEL 5 - Stedelijke netwerken aan weerszijden van Brenner en Gotthard - Het voorspoedige zuiden van de ‘EURandstad’
In het stedelijk landschap zoals zich dat sinds de middeleeuwen uitstrekt van de Hanze en de Lage Landen in het noorden en de steden in Noord- en Midden-Italië in het zuiden hebben de Alpen altijd als een hinderlijke barrière gegolden, maar geen onoverkomelijke. Brenner-, Gotthard-, Sint Bernhardpassen vormden vanuit Italië de toegangspoorten tot het ten noorden van de Alpen gelegen deel van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie. Heden ten dage worden deze poorten verbreed, verkort en versneld. De 57 kilometer lange Gotthard-Basistunnel vormt een belangrijke schakel in de doorgaande Europese spoorverbinding Antwerpen/Rotterdam-Genua [onderdeel van het Europese TEN-netwerk], gereed in 2016. De Brenner-Basistunnel, met zijn 55 km bijna net zo lang en gereed in 2025, vormt onderdeel van de doorgaande TEN-verbinding Berlijn-Sicilië. De stedelijke gebieden die direct aan de voet van de Alpen liggen gaat het meer dan ooit voor de wind. Binnen de landen waar zij deel van uitmaken vormen ze de trekpaarden van de nationale economieën waartoe ze behoren. Dat geldt voor Lombardije en de sterk verstedelijkte Povlakte binnen Italië, voor het Noord-Zwitserse stedenlandschap binnen het Zwitserse Eedgenootschap en ook voor de rijke deelstaten Baden Württemberg en Beieren binnen Duitsland. Politiek laten deze stadslandschappen aan weerszijden van de Alpen zich evenzeer gelden - neem de vrijgevochtenheid waarmee Noord Italië en ‘Freistaat Bayern’ zich ten opzichte van respectievelijk ‘Rome’ en ‘Berlijn’ manifesteren. Tegen de deze achtergrond komt onwillekeurig de vraag naar voren of en hoe deze stedelijke gebieden aan weerszijden van de Alpen elkaar beïnvloeden. Is er sprake van een synenergie tussen de meest geprononceerde onderdelen, tussen bijvoorbeeld Lombardije, de Zwitserse stedenband tussen Bazel en Zürich en de stedelijke gebieden rond Stuttgart en München? Waar en op welk vlak liggen de sterkste verbindingen, Waar vullen de verschillende zones elkaar aan en waar beconcurreren zij elkaar, hoe belangrijk is het nabuurschap van de ander voor de ontwikkeling van de eigen economie? Waar bestaan er perspectieven op een vruchtbare interactie en waar is het vooral de eigen interne kracht die de doorslag geeft? En hoe in deze voorspoedige hoek van de EURandstad uit de spagaat tussen demografie en economie te geraken?
Berichten van het urbaan-hydrologische front> 85% van de Randstadbevolking kan van de overheid het dak op - Hoe maken we ons land ‘waterproof’?
‘Verticale evacuatie’- dat zou de oplossing moeten zijn bij plotselinge overstromingen in de Randstad, aldus minister van I & M Schultz van Haegen. Want we hebben bij overstroming in de Randstad maar ruimte om 15% van de bevolking onder te brengen. Evacuatie wordt dus ook een verantwoordelijkheid van de zelfredzame burger zelf. ‘Dan kan 85% van de Randstadbevolking van de overheid dus het dak op’ riposteerde Nieuwsuur-verslaggeefster Van Tweebeeke >zie uitzending van 23-01-15]. Wanneer neemt de politiek de klimaatswijziging eindelijk écht serieus door de Randstad waterproof te maken? Past daar wel verdere Randstedelijke groei bij? Hoe onmisbaar is eigenlijk de huidige centrale rol van de Randstad voor de economie van land en volk? Wat bieden andere hoeken des lands aan perspectiefrijke ontwikkelings-benaderingen?
Berichten van het bestuurlijke front> Frankrijk lijkt eindelijk aardig op gang te komen, Nederland blijft schutteren - Hoe wordt ons bestuur Eurocompatibel?
Maart 2015: in Frankrijk zijn er departementale verkiezingen, in Nederland provinciale. In beide gevallen spelen landelijke en internationale thema’s in de verkiezingscampagnes een belangrijke rol. Maar in de mate waarin ‘binnenlandse’ thema’s als de bevoegdheden en de geografische structuur van diverse bestuurslagen onderwerp van discussie zijn bestaat er een groot verschil tussen beide landen. In Frankrijk is een ingrijpende hervorming van het hele bestuursgebouw gaande die president Hollande eind dit jaar hoopt te kunnen afronden. Een hervorming die de régions meer bewegingsruimte ten opzichte van Parijs geeft en meer economische en demografische massa en reikwijdte, vergelijkbaar met de deelstaten in buurland Duitsland. In Nederland is de vorming van grotere provincies jammerlijk stuk gelopen. Het bestaansrecht van de bestaande provincies, inmiddels ook nog beroofd van hun zorgtaken, komt intussen sluipenderwijs steeds meer op de tocht te staan? Het onderwerp wordt door alle partijen angstvallig gemeden en als het wel aangesneden wordt, heeft men totaal geen oog voor de Europese dimensie. Holland op zijn smalst.