KWARTAALJOURNAAL LENTE 2017
In dit nummer gaan we in op het thema ‘Noorder-Randstad’, een grensoverschrijdende stedelijke configuratie in statu nascendi gelegen in de noordoostelijke rand van ons land, bestaande uit de randstadvormige structuur die loopt via Groningen/ Assen, Zwolle, Twentestad en Münster/ Osnabrück naar Bremen/ Oldenburg, met als ‘groen hart’ het landelijke gebied bestaande uit Oost Groningen, Ost Friesland, Drents Plateau en Hümmling. Daarbij pakken we de draad weer op die we begonnen met de artikelen Nederland krimpt, Noorderland groeit uit 2006 [Tijdschrift Noorderbreedte] en Nederland is passé uit 2008. De toekomst is aan Noorderland, Randstad en Zuiderland uit 2008 [NRC/ Handelsblad] - zie: Archief op deze site.
====Door op de blauwe titels te klikken komen de bijbehorende integrale teksten in beeld====
Redactioneel> De Wüstungen van de 21e eeuw
Wüstungen zijn nederzettingen en andere in cultuur gebrachte gebieden die door de nood der omstandigheden moesten worden opgegeven. Het is een begrip dat in de Duitse geschiedschrijving is ontwikkeld naar aanleiding van het verlaten van nederzettingen in de late middeleeuwen en de vroeg moderne tijd. In dit artikel worden Wüstungen opgevat als ruimtelijke strategie voor de 21e eeuw, immers zwanger aan klimaatverandering, groeiend waterbezwaar en selectieve demografische krimp in de Lage Landen en hun contreien. Water, demografie en duurzame economie spelen daarbij als belangrijkste Wustungsfactoren de hoofdrol.
Hoofdartikel> Operatie Noorder-Randstad
In 2008 stond in de NRC een artikel over ‘Ne3land’: een komende driedeling van ons land in ‘Noorderland’, Randstad en ‘Zuiderland’. Als je goed kijkt, kun je zien dat er een dergelijke ruimtelijke beweging nu al volop gaande is, zelfs over de landsgrenzen heen. In de beeldvorming staat het noordoosten van het land daarbij doorgaans synoniem voor krimp met noordoost Groningen als dramatisch dieptepunt. Maar wie echter de bevolkingsontwikkeling nader in detail bekijkt ziet grote verschillen: naast flinke krimp op het platteland is er sprake van uitgesproken demografische - én economische! - groei in de grotere steden. Zo groeien steden als Groningen en Zwolle juist als kool.
‘Noorderland’ kan in een breder N3land-verband juist een nieuwe, heel speciale rol gaan vervullen als een ware ‘Noorder-Randstad’. Een grensoverschrijdend verder uit te bouwen Randstad voor het noordoosten des lands. Een stedelijke configuratie die met zijn oordoostelijke op Noord Duitsland en Scandinavië gerichte economische oriëntatie wel eens heel wat betere toekomstperspectieven zou kunnen bieden dan op het eerste gezicht veelal wordt gedacht. Daarbij kunnen tegelijk meerdere vliegen in een klap geslagen worden. Randstad Holland bijvoorbeeld kan in een zelfde beweging ontlast worden. In het westen des lands is de stedelijke druk inmiddels wel erg hoog geworden; de gevaren van wateroverlast onder invloed van de klimaatverandering zullen daar bovendien in de loop van deze eeuw alleen maar toenemen. De hoofdlijnen van deze ‘Noorder-Randstad-gedachte’ schetsen we in dit artikel. In het volgende (zomer)nummer van ons kwartaaljournaal wordt op een en ander dieper ingegaan.