KWARTAALJOURNAAL ZOMER 2023
Dit maal in de serie “De Lage Landen in het jaar 2100” een tamelijk lijvige special over de IJsselvallei .
====Door op de blauwe titels te klikken komen de bijbehorende integrale teksten in beeld====
De lage Landen in het jaar 2100> Wat leert ons de geschiedenis over het agrarisch gebruik van de natuur?
De zogenoemde duurzame landbouw wordt heden ten dage meer en meer als een belangrijke oplossing voor allerhande problemen gezien. Voor de nodige aanpassing aan de gevolgen van de klimaatverandering én tegelijk als een methode die bijdraagt om die verandering zo veel mogelijk te kunnen tegen gaan. Én - last but not least- als middel om in te zetten tegen verder biodiversiteitsverlies.
Maar kan diezelfde landbouw een groeiende wereldbevolking voeden? Ja, maar onder drie voorwaarden. Allereerst als de neergaande trend in die groei vóór het midden van de eeuw omslaat in bevolkingskrimp. Recente prognoses wijzen gelukkig in die richting. Ten tweede op voorwaarde dat de ongelijke en onrechtvaardige verdeling van voedsel over de wereld doorbroken wordt. Daarvoor is op zijn minst een kleine economische wereldrevolutie nodig. Ten derde op voorwaarde dat de voedingspatronen - met name in het rijke westen - nu eenzijdig gericht op een overkill aan productie dierlijke producten, eveneens doorbroken worden. Voor dat laatste is behalve een economische revolutie een fundamentele omwenteling in de aard van onze voedselvoorziening en nodig - en daarmee in de aard van de zogenoemde duurzame landbouw. Wat heeft een dergelijke internationale invalshoek voor consequenties voor de aanpak van de overgang naar duurzame landbouw op lokaal en regionaal ergens in Nederland? Laten we het ons bij het beantwoorden van die vraag niet te makkelijk maken. Dus geen vruchtbare dus ‘makkelijke’ landstreek uitkiezen, maar juist een moeilijke regio, goeddeels bedeeld met zogeheten arme zandgronden. Het stroomgebied van IJssel Overijsselse Vecht bijvoorbeeld. Een streek waar voor het deel ten westen van de IJssel wat ons betreft bovendien de een extra natuurbeschermingsopgave geldt als onderdeel van de Veluwe als grootste aaneengesloten laaglandnatuurgebied van NW Europa.
We hebben het onszelf met opzet dus niet gemakkelijk gemaakt. ‘We’ zijn in dit geval de onderzoekers van het project ” De Hoofdige Boer inventiever dan ooit”. Het eindrapport van dat onderzoek verscheen begin zomer 2023. Hier in dit artikel de uitgebreide ‘oer’versie van één hoofdstuk uit dat in het rapport met de titel “Wat leert ons de geschiedenis…over het agrarisch gebruik van de natuur?”. In het complete rapport werd een verkorte versie hiervan opgenomen.