KWARTAALJOURNAAL VOORJAAR 2016
>In dit journaal staan wij stil bij de teloorgang van ruimtelijke ordening aan de hand van een viertal korte en langere artikelen (zie onder).
> In het zomernummer komen ondermeer deel 2 en deel 3 van het DOSSIER “De NW EURandstad’ aan bod:
= Demografie van binnenuit en buitenaf: van immigratieregio (vroeg moderne tijd) via emigratieregio (19e/ 20e eeuw) weer naar immigratieregio (late 20e/ 21e eeuw) - dat is in het kort de seculaire migratiegeschiedenis van de NW EURandstad. In de 21e eeuw is het allereerst de demografische tegenstelling tussen het (vooral subsaharaanse) Afrika met zijn nog immer explosieve bevolkingsgroei en het demografisch krimpende Europa die in het oog springt. Hoe en langs welke sociaaleconomische lijnen in het stedelijke weefsel kan de NW EURandstad met zijn nog immer grote aantrekkingskracht de immigrantenstroom integreren en kanaliseren? En hoe een en ander te combineren met de tegelijk optredende groei van de emigratiestroom vanuit de NW EURandstad?
= De effecten van de sterke vergrijzing in de NW EURandstad op de ver-/ontstedelijking: nu geniet de stad onder jonge gezinnen weer een grote populariteit. Maar is dat een blijvende ontwikkeling of gaat dat veranderen met het vorderen der jaren en de afzwakking van de crisis? - De meest recente tekenen wijzen juist weer op een trek uit de stad.
Door op de blauwe titels te klikken komen de bijbehorende integrale teksten in beeld.
Redactioneel> Eerherstel voor de ruimtelijke ordening - In weerwil van het hardnekkige ‘vastgoed-financiële‘ complex?
De ruimtelijke ordening werd in 2010 bij het aantreden van Rutte I met de vuilnisman mee gegeven. Sinds die tijd lijkt ruimtelijke ontwikkeling meer dan ooit vrij jachtterrein te zijn geworden. Lang leve de competitie tussen de ‘metropolen’, ruim baan voor vastgoedcowboys, alle wrange ervaringen uit de kredietcrisis van 2008 ten spijt.
Redactioneel> De Krimprevolutie: krimp versus groei
Achter de klassieke tegenstelling tussen links en rechts doemt een andere tegenstelling op: krimp versus groei. Waterhuishoudkundig en economisch moet serieus rekening gehouden worden met minder: minder land in hydrologisch precaire gebieden als de Lage Landen, minder economische groei door onvermijdelijke Europeanisering en regionalisering van energie- en voedselvoorziening.
Hoofdartikel> De noodlottige adoratie van de metropool
De 21e eeuw heet de eeuw van de stad te zijn. De hedendaagse trek naar de stad is inderdaad onmiskenbaar. Maar naar welke stad? Naar de steeds verder uitdijende mastodontsteden met hun leefbaarheidproblemen als erfgenamen van de in de 19e eeuw ontstane metropolen? Nee, dank u! Welke alternatieven zijn er, met name in het veel gedifferentieerdere stedelijk landschap van Europa? Meerkernige stedenlandschappen die ook ecologisch, sociaal en cultureel op langere termijn beter tegen een stootje kunnen. Waarin plaats is voor de zowel economisch als ecologisch veelal zeer succesvolle middelgrote stad. Dergelijke stedelijk milieu’s zijn bovendien veel beter dan metropolen in staat hun ecologische en economische foot print in evenwicht te houden, zowel op (eu)regionaal als op continentaal en mondiaal schaalniveau. Maar hoe zouden dergelijke meerkernige stedelijke configuraties of multipolen dan met succes bestuurlijk verankerd kunnen worden? Een eerste verkenning.
Berichten van het water-urbane front> “Metropoolregio Rotterdam - Den Haag” [MRDH]”: zin en onzin van ‘Next Economy’ en ’Stadsverwatering’
Rotterdam en Den Haag: twee fors bemeten en vlak naast elkaar gelegen steden die tot op heden goeddeels met de ruggen tegen elkaar stonden. Het kan geen kwaad dat zij eindelijk intensiever met elkaar gaan samen werken. Want in menig opzicht gaat het hier niet altijd even zeer voor de wind, zeker in vergelijking met de steden in de noordoostvleugel van de Randstad, met Amsterdam en Utrecht. De problemen spelen hier op menig vlak: een tegenvallende en op menig gebied terug vallende werkgelegenheid, energievoorziening die bijna sterker dan waar ook op fossiele brandstoffen draait en een waterhuishouding die door zijn ligging bij aan de samenvloeiing van steeds sterker fluctuerend rivierwater en stijgende zeespiegel nergens in Nederland zo precair kan worden als hier. Het inmiddels opgerichte Samenwerkingsverband Metropoolregio Rotterdam – Den Haag wil de problemen te lijf met een toekomstgerichte strategie. In dat verband is de Amerikaanse duurzaamheidsadviseur Jeremy Rifkin ingeschakeld om een “Road Map to the Next Economy“ te ontwerpen. Door verduurzaming van de energievoorziening samen te laten gaan met een interactieve digitale distributie ervan moeten de problemen van de toekomst te lijf gegaan worden - kort door de bocht gezegd: 3D-printers en windmolens in plaats van fossiele centrales. Wat voor consequenties zal dat hebben voor werken, wonen en leven? In dit verband rijst allereerst de vraag hoe een verder verlies van echte werkgelegenheid te voorkomen zonder de steeds verder flexibiliserende arbeidsverhoudingen aan de orde te stellen. En welke keuzes moeten gemaakt worden waar en hoe de mensen in de toekomst het beste kunnen wonen en werken, niet alleen vanuit van economisch oog punt bezien maar ook op het vlak van ecologie, ruimtelijke kwaliteit en is? leefbaarheid. En moeten en kunnen we op termijn wel dezelfde aantallen mensen als nu herbergen in deze toch al dichtbevolkte hoek van het land die waterhuishoudkundig toch al zo kwetsbaar is?